Polityka oraz procedury ochrony dzieci przed krzywdzeniemv
Zapraszamy do zapoznania się z opublikowanymi poniżej informacjami ze szkoły!brak danych
wersja skrócona dla dzieci
wersja skrócona dla dzieci
STANDARDY OCHRONY
MAŁOLETNICH
Publiczna Szkoła Podstawowa im. Zofii Kossak-Szczuckiej w Dargobądzu
(wersja skrócona – dla dzieci)
Opracowała:
Joanna Szymkiewicz
Aleksandra Marzec
I. Wprowadzenie
- W jakim celu zostały wprowadzone „Standardy ochrony małoletnich”?
- Co możecie w nich znaleźć?
- Prawa dziecka - dlaczego powinniście je znać?
Krzywdzenie dzieci jest niepokojącym problemem, który coraz częściej występuje we
współczesnym świecie. Z różnymi formami krzywdzenia macie również do czynienia
w środowisku sobie najbliższym – szkolnym i pozaszkolnym. W tej sytuacji konieczna jest
odpowiednia reakcja szkoły.
Jednym z najważniejszych celów działania szkoły jest chronienie Was przed różnymi formami
przemocy, przeciwdziałanie wszelkiej dyskryminacji oraz budowanie w niej bezpiecznego
i przyjaznego Wam środowiska. Konieczność ochrony Was przed różnymi formami
krzywdzenia wynika z przekonania, że:
- w obliczu narastającej fali przemocy i agresji wobec dzieci powinniście mieć
zagwarantowane bezpieczeństwo i ochronę w szkole;
- Wasze prawa powinny być przestrzegane;
- niedopuszczalne jest stosowanie wobec Was jakiekolwiek formy przemocy –
w każdej sytuacji, w której jesteście bądź możecie być krzywdzeni, musicie
otrzymać w szkole pomoc.
Istotnym i konkretnym działaniem szkoły na rzecz Waszej ochrony w szkole jest stworzenie
warunków do skutecznej pomocy Wam w sytuacjach trudnych oraz warunków do lepszego
zabezpieczenia Waszych praw. Zadanie to realizuje bardzo ważny z punktu widzenia Waszego
bezpieczeństwa dokument –
„Standardy ochrony małoletnich”. Jest on wyrazem troski
o Waszą ochronę w sytuacjach, w których czujecie się skrzywdzeni. Troskę tę rozumiemy jako
szczególną dbałość o Waszą godność oraz o Wasze dobro fizyczne i psychiczne.
Do jego opracowania szkoła została zobowiązana przez państwo – uznano bowiem za pilną
potrzebę wprowadzenie systemowego rozwiązania ochrony Was przed przemocą fizyczną
i psychiczną, edukacyjną, materialną czy – coraz powszechniejszą – cyberprzemocą.
Dlatego też dokument ten został skonstruowany jako zbiór zasad i procedur postępowania,
z których możecie skorzystać w sytuacjach zagrożenia Waszego bezpieczeństwa lub
podejrzenia czy przypuszczenia, że takie sytuacje Wam zagrażają.
„Standardy ochrony małoletnich” określają:
1. główne kierunki działań szkoły na rzecz Waszej ochrony, zwane w dokumencie
„standardami”,
2. zasady, czyli przyjęte w szkole normy postępowania pracowników szkoły i małoletnich
uczniów, dotyczące w szczególności:
a) bezpiecznych relacji pracowników szkoły z małoletnimi;
b) bezpiecznych relacji między małoletnimi;
c) korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu;
d) ochrony małoletnich przed zagrożeniami z sieci.
3. Sposoby Waszego postępowania w sytuacjach, w których czujecie się krzywdzeni oraz
działania szkoły zabezpieczające Was przed krzywdzeniem i jego skutkami.
„Standardy ochrony małoletnich” stanowią również istotną formę zabezpieczenia Waszych
praw. W celu ochrony Was przed różnymi formami krzywdzenia bardzo ważna jest znajomość i przestrzeganie praw dziecka.
Jako osobom małoletnim należy się Wam szczególna opieka i ochrona dorosłych, bo nie
zawsze jesteście w stanie sami należycie zadbać o swoje bezpieczeństwo. Ochrona Waszych praw jest zatem powinnością rodziców i wszystkich pracowników szkoły.
Działania naruszające prawa dziecka uznaje się za równoznaczne z jego krzywdzeniem.
Stajecie się wówczas ofiarą różnych form przemocy, np. fizycznej, psychicznej czy
emocjonalnej. Łamanie praw dziecka staje się więc źródłem krzywdy, której możecie doznać
lub doznajecie zarówno ze strony dorosłych, jak i rówieśników. Właśnie dlatego bardzo ważna staje się znajomość i przestrzeganie praw dziecka przez wszystkich członków szkolnej społeczności.
CZĘŚĆ I
STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
Standard I.
Uczniowie, rodzice i pracownicy szkoły znają „Standardy ochrony małoletnich”. Dokument jest dostępny i upowszechniany
1. Dokument udostępniono, np. na stronie internetowej szkoły, wyłożono do wglądu w
Bibliotece szkolnej, w gabinecie pedagoga.
2. Dokument został udostępniony w dwóch wersjach: wersji zupełnej oraz skróconej
przeznaczonej dla małoletnich i zawierającej informacje dla nich istotne.
3. Informacje istotne dla małoletnich zawarte w dokumencie upowszechniane są w trakcie
lekcji wychowawczych, konsultacji indywidualnych, na godzinach „dostępności”,
w trakcie realizowanych programów i warsztatów o charakterze edukacyjnym
Standard II.
Personel współtworzy i gwarantuje bezpieczne i przyjazne środowisko w szkole
1. Celem działań wszystkich pracowników szkoły jest ochrona małoletnich uczniów przed
każdą formą krzywdzenia oraz zapewnienie im bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego w szkole.
2. Pracownicy szkoły skutecznie reagują w sytuacjach, gdy małoletni uczniowie są
krzywdzeni.
3. Pracownicy szkoły zgodnie ze swoimi kompetencjami i rolami, które pełnią w szkole,
czuwają nad bezpieczeństwem małoletnich uczniów.
Standard III.
Szkoła oferuje rodzicom/opiekunom prawnym informację oraz edukację w zakresie wychowania dzieci bez przemocy oraz ich ochrony przed krzywdzeniem i wykorzystywaniem.
1. Wszyscy rodzice mają dostęp do obowiązujących w szkole „Standardów ochrony
małoletnich” oraz znają procedury zgłaszania zagrożeń.
2. Rodzice są angażowani w działania szkoły prowadzone na rzecz ochrony małoletnich.
3. Szkoła uzyskuje od rodziców/opiekunów prawnych swoich uczniów informacje zwrotne
na temat realizacji „Standardów ochrony małoletnich”.
4. Szkoła umożliwia rodzicom oraz opiekunom prawnym dzieci, poprzez organizację
warsztatów, szkoleń, konsultacji indywidualnych, poszerzanie wiedzy i umiejętności
związanych z ochroną dziecka przed zagrożeniami, w tym w intrenecie oraz z zakresu
metod wychowawczych bez kar fizycznych i krzywdzenia psychicznego dziecka.
Standard IV.
Szkoła lub placówka zapewnia uczniom równe traktowanie oraz przestrzeganie ich praw.
1. Szkoła oferuje uczniom edukację w zakresie praw dziecka, człowieka/ucznia oraz
ochrony przed zagrożeniami przemocą i wykorzystywaniem.
2. W każdej klasie/grupie uczniowie są poinformowani, do kogo mają się zgłosić po
pomoc i radę w przypadku krzywdzenia lub wykorzystywania.
3. W szkole dostępne są dla uczniów materiały edukacyjne w zakresie: praw dziecka oraz
ochrony przed zagrożeniami przemocą i wykorzystywaniem seksualnym oraz zasad
bezpieczeństwa w intrenecie (broszury, ulotki, książki).
4. W szkole wyeksponowane są informacje dla uczniów dotyczące możliwości uzyskania
przez nich pomocy w trudnej sytuacji, w tym numery bezpłatnych telefonów zaufania
dla dzieci i młodzieży.
Standard V.
Organizacja postępowania na wypadek krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletnich zapewnia skuteczną ochronę uczniom.
1. Precyzyjnie określone są sposoby postępowania pracowników w sytuacjach
krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletniego, tj.:
a) przemocy rówieśniczej,
b) przemocy domowej,
c) niedozwolonych zachowań personelu wobec małoletnich,
d) cyberprzemocy.
2. Postępowanie na wypadek krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia ucznia nie może
naruszać jego godności, wolności, prawa do prywatności oraz nie może powodować
szkody na jego zdrowiu psychicznym lub fizycznym (poczucie krzywdy, poniżenia,
zagrożenia, wstydu).
3. W szkole ustalone są zasady wsparcia małoletniego po ujawnieniu doznanej przez
przez niego krzywdy.
4. W szkole wskazano osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o popełnieniu
przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz osobę
odpowiedzialną za wszczynanie procedury „Niebieskie Karty”.
5. W szkole wskazano osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach
zagrażających małoletniemu i udzielenia mu wsparcia. Informacja o osobach
przyjmujących zgłoszenia jest upowszechniona, na stronie internetowej szkoły oraz na
tablicy ogłoszeń w budynku szkolnym – w gabinecie pedagoga.
Standard VI.
W szkole wzmacniane jest poczucie bezpieczeństwa uczniów w obszarze relacji społecznych oraz ochrony przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami z sieci.
1. W szkole opracowano zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnimi a personelem.
2. W szkole określono wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi,
a w szczególności zachowania niedozwolone.
3. W szkole opracowano zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci internetowej oraz procedury ochrony małoletnich przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalanymi w innej formie.
W szkole opracowano i wdrożono procedury chroniące małoletnich przed
krzywdzeniem w sytuacjach:
a) przemocy fizycznej
b) przemocy psychicznej,
c) przemocy domowej,
d) przemocy seksualnej,
e) cyberprzemocy.
5. W szkole/placówce opracowano i wdrożono procedurę „Niebieskie Karty”.
6. Pracownicy szkoły realizują plan wsparcia ucznia po ujawnieniu doznanej przez
niego krzywdy.
Standard VII.
Działania podejmowane w ramach ochrony małoletnich przed krzywdzeniem są dokumentowane.
Wskaźniki realizacji standardu:
1. W szkole prowadzony jest rejestr spraw zgłaszanych i rozpatrywanych w związku
z podejrzeniem lub krzywdzeniem małoletnich.
2. Osoby upoważnione do przyjmowania zgłoszeń związanych z krzywdzeniem
uczniów/wychowanków składają oświadczenie o zachowaniu poufności i zobowiązanie
do zachowania bezpieczeństwa uzyskanych danych osobowych.
Standard VIII.
Szkoła monitoruje i okresowo weryfikuje zgodność prowadzonych działań z przyjętymi zasadami i procedurami ochrony dzieci.
Przyjęte zasady i realizowane sposoby ochrony uczniów są weryfikowane –
przynajmniej raz na dwa lata.
2. Do weryfikacji stosowanych zasad i procedur szkoła pozyskuje opinie uczniów oraz ich
rodziców lub opiekunów prawnych.
3. Zasady monitoringu i kontroli standardów ochrony małoletnich w określa dyrektor
szkoły.
CZĘŚĆ II
ZASADY POSTĘPOWANIA W CELU OCHRONY MAŁOLETNICH
PRZED KRZYWDZENIEM
- ZASADY BEZPIECZNYCH RELACJI PRACOWNIKÓW SZKOŁY Z MAŁOLETNIMI
Zasady ogólne:
1. Pracownicy dbają o bezpieczeństwo uczniów podczas pobytu w szkole.
2. Pracownicy wspierają uczniów w pokonywaniu trudności, uwzględniając ich
umiejętności rozwojowe oraz możliwości wynikające z niepełnosprawności/ specjalnych potrzeb edukacyjnych.
3. Pracownicy podejmują wobec uczniów działania wychowawcze, mające na celu
kształtowanie prawidłowych postaw – wyrażanie emocji w sposób niekrzywdzący
innych, niwelowanie zachowań agresywnych, promowanie zasad „dobrego
wychowania.
4. Zasady bezpiecznych relacji personelu z uczniami obowiązują wszystkich
pracowników szkoły, stażystów i wolontariuszy.
Obszar: Przestrzeganie praw dziecka
Pracownicy szkoły
1. Przestrzegają praw dziecka/człowieka i chronią je.
2. Upowszechniają wiedzę o prawach dziecka - podejmują problematykę praw człowieka/
dziecka na godzinach wychowawczych, na zajęciach dydaktycznych oraz w trakcie innych działań szkoły – zgodnie z programem nauczania.
3. Zapewniają uczniom swobodny dostęp do zajęć lekcyjnych.
4. Nie ograniczają im dostępu do zajęć lekcyjnych, pozalekcyjnych np. przez wyproszenie
ich z klasy, niewpuszczenie do sali lekcyjnej lub szkoły z jakiegokolwiek powodu.
5. Udzielają uczniom pomocy w nauce/pomocy psychologiczno-pedagogicznej lub umożliwiają im dostęp do pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
6. Zachęcają i motywują uczniów do działalności w organizacjach i stowarzyszeniach
działających na terenie szkoły, np. w samorządzie uczniowskim.
7. Nie ujawniają spraw omawianych na posiedzeniu rady pedagogicznej, które mogą na-
ruszać dobro osobiste uczniów lub ich rodziców.
8. Nie rozpowszechniają informacji dotyczących rodziny danego ucznia, np. wykształcenie rodziców, ewentualne problemy rodzinne (np. alkoholizm, narkomania, rozwód).
9. Nie upubliczniają i nie rozpowszechniają informacji o życiu prywatnym uczniów i nie
zdradzają tajemnicy ich korespondencji - także jeśli chodzi o SMS-y, wiadomości e-mail czy inne wysłane drogą elektroniczną.
10. Szanują prawo uczniów do prywatności – jeśli konieczne jest odstąpienie od zasady
poufności, w celu ochrony danego ucznia, wyjaśniają mu to najszybciej, jak to jest możliwe.
11. Nie ujawniają informacji wrażliwych dotyczących ucznia osobom nieuprawnionym
(wizerunek ucznia, informacje o jego sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej,
opiekuńczej i prawnej).
12. Nie utrwalają wizerunku ucznia (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) dla po-
trzeb prywatnych lub szkoły, jeśli szkoła nie uzyskała zgód rodziców/opiekunów prawnych oraz samych uczniów.
13. Nie dokonują zatrzymywania jakiejkolwiek własności ucznia, np. telefonu.
14. Nie dokonują przeszukania, bez zgody ucznia, jego plecaka i innych rzeczy – nie mają
tu znaczenia intencje ani nawet istnienie przesłanek wskazujących, że uczeń posiada
niedozwolone przedmioty lub substancje.
15. Zapewniają uczniom realizację prawa do odpoczynku, czasu wolnego i zabawy - do
uczestniczenia w zabawach i zajęciach rekreacyjnych stosownych do ich wieku oraz do uczestnictwa w życiu kulturalnym i artystycznym.
16. W trosce o ochronę zdrowia uczniów czuwają nad ich bezpieczeństwem w czasie
przerw, na lekcjach, zajęciach pozalekcyjnych oraz innych organizowanych przez
szkołę formach dydaktyczno-wychowawczych.
17. W czasie pobytu uczniów w szkole zapewniają im warunki ochrony przed przemocą,
uzależnieniami oraz innymi przejawami patologii społecznej.
18. Dają uczniom gwarancję nietykalności cielesnej - nie stosują wobec nich żadnych form
przemocy.
19. Szanują godność uczniów.
20. Równo traktują uczniów, niezależnie od wyznawanej przez nich religii lub światopoglądu, pod warunkiem, że nie naruszają nimi moralności, praw i wolności innych osób oraz porządku i bezpieczeństwa publicznego.
21. Oceniają uczniów sprawiedliwie i obiektywnie, zgodnie z ustalonymi w szkole zasadami
- bez względu na wygląd zewnętrzny uczniów, status rodzinny czy status ucznia (np.
dobry – słaby). Na prośbę ucznia nauczyciele dodatkowo uzasadniają wystawioną
przez siebie ocenę.
22. Doceniają i szanują wkład uczniów w podejmowane działania i traktują ich równo bez
względu na ich płeć, orientację seksualną, sprawność/niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy. Unikają faworyzowania uczniów oraz wszelkich przejawów
dyskryminacji.
23. Konstruktywnie rozwiązują konflikty uczniów z personelem i rówieśnikami. Przyznają
uczniom prawo dowiedzenia/uzasadnienia swoich racji w sytuacji konfliktu.
24. Udzielają uczniom informacji o zapadających w szkole decyzjach dotyczących ich, np.
o przeniesieniu do innej klasy, karze, nagrodzie, ocenie.
25. Informują uczniów o tym, jakie w przypadku naruszenia praw ucznia, przysługują im
prawa oraz środki i procedury.
Obszar: Komunikacja pracowników szkoły z małoletnimi
Zasady komunikacji pracowników szkoły z małoletnimi
Pracownicy szkoły
1. Okazują zrozumienie dla trudności i problemów uczniów.
2. Dają uczniom prawo do odczuwania i mówienia o swoich emocjach, do wyrażania własnego zdania oraz prawo do bycia wysłuchanym.
3. Nie zawstydzają, nie upokarzają, nie lekceważą i nie obrażają uczniów.
4. Nie obrzucają uczniów wyzwiskami, nie wyśmiewają i nie ośmieszają go, np. stosując
ośmieszające ucznia przezwiska i zdrobnienia.
5. Nie wytykają błędów uczniów w sposób, który ich rani.
6. Nie grożą uczniom, nie wyrażają dezaprobaty wobec ich zachowania czy postępów
w nauce w sposób uwłaczający godności i poczuciu własnej wartości uczniów.
7. Nie reagują złośliwością, sarkazmem na zachowanie uczniów lub ich postępy w nauce,
nie dowcipkują i nie żartują z uczniów w sposób, który obniża ich poczucie własnej
wartości.
8. Krytykują zachowanie ucznia taki sposób, aby nie czuł się zraniony, zmuszony do
obrony czy do kontrataku.
9. Nie podnoszą głosu na uczniów, nie krzyczą na nich w sytuacji innej niż wynikająca
z potrzeby zapewnienia im bezpieczeństwa.
10. W procesie rozwiązywania konfliktu dbają o komunikację dającą uczniom poczuci bezpieczeństwa emocjonalnego i psychospołecznego, chroniącą ich od poczucia, że rozwiązanie konfliktu jest dla nich krzywdzące i rodzi u uczniów poczucie niesprawiedliwości, zlekceważenia czy odrzucenia.
11. Metody dyscyplinowania uczniów dobierają adekwatnie do ich wieku i poziomu rozwoju. Metody te nie mogą naruszać godności i nietykalności osobistej uczniów (zakaz stosowania kar fizycznych).
12. Wyjaśniają uczniowi, za co i dlaczego został ukarany.
Obszar: Zakaz stosowania przez pracowników szkoły jakiejkolwiek formy
przemocy wobec małoletniego, w tym nawiązywania relacji o charakterze seksualnym
Pracownicy szkoły
1. Nie łamią obowiązującego prawa, ustalonych norm i zasad. Wszyscy uczniowie są
przez nich traktowani sprawiedliwie. Pracownicy szkoły nie dzielą uczniów i nie dyskryminują (ze względu na pochodzenie, poczucie tożsamości, wiek, płeć, status materialny, wygląd zewnętrzny, wiedzę i umiejętności).
2. Nie wykorzystują wobec uczniów relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie,
przymuszanie, groźby).
3. Nie stosują żadnej formy przemocy fizycznej wobec uczniów, np.: zabieranie rzeczy,
niszczenie rzeczy, bicie, popychanie, szturchanie, ograniczenie swobody ruchu, szczy-
panie, klapsy, pociągnięcie za włosy, bicie przedmiotami, wykręcanie rąk.
4. Nie stosują żadnej formy przemocy psychicznej wobec uczniów, np. takiej jak:
a) izolowanie, pomijanie, obniżanie statusu ucznia w grupie,
b) stygmatyzowanie uczniów z powodu ich zdrowia, osiągnięć edukacyjnych, wyglądu, orientacji seksualnej, światopoglądu czy sytuacji majątkowej,
c) wyszydzanie uczniów, wyśmiewanie, ośmieszanie, poniżanie, wyzywanie, grożenie,
d) nadmierne, wygórowane wymagania, zbyt surowe oceny, zastraszanie uczniów, obrażanie ich godności, stosowanie kar niewspółmiernych do win,
e) agresywne wypowiedzi, komentarze i ataki na czatach, komunikatorach i forach internetowych.;
f) umieszczanie obraźliwych, ośmieszających uczniów rysunków, zdjęć i filmów;
g) rozpowszechnianie wszelkich nieprawdziwych, poniżających uczniów materiałów,
h) cyberstalking – śledzenie w sieci poczynań uczniów i upublicznianie ich.
5. Nie stosują naruszających godność uczniów wypowiedzi o podtekście seksualnym, nie
nawiązują w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej, w tym:
a) nie czynią komentarzy na temat ciała/wyglądu/ubioru z podtekstem seksualnym,
b) nie stosują dyskryminujących komentarzy odnoszących się do płci,
c) nie stosują wulgarnych lub niestosownych dowcipów i żartów,
d) nie piszą do uczniów wulgarnych lub dwuznacznych smsów, e-maili,
e) nie publikują żadnych prywatnych zdjęć ani innych informacji o uczniach i ich
rodzinach w osobistych mediach społecznościowych, bez zgody zainteresowanych stron,
f) nie wdają się w prywatne rozmowy uczniów w mediach społecznościowych,
nie zamieszczają komentarzy i nie udostępniają zdjęć, w jakimkolwiek podtekście lub kontekście, które mogłyby uczniom wyrządzić krzywdę.
6. Nie naruszają nietykalności osobistej uczniów.
7. Nie zachowują się wobec uczniów w sposób niestosowny, poufały, dwuznaczny.
8. Nie zmuszają uczniów do odbycia jakiejkolwiek aktywności o charakterze seksualnym.
9.Nie prowokują nieodpowiednich kontaktów z uczniami.
10. Informują uczniów, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów, mogą o tym powiedzieć wskazanej osobie i mogą oczekiwać odpowiedniej reakcji lub pomocy.
11. Przy każdej rozmowie o charakterze indywidualnym, na życzenie ucznia zapewniają
obecność innej osoby dorosłej lub na życzenie dziecka - innego dziecka.
12. Stale nadzorują uczniów, każdorazowo upewniając się, że warunki wyjazdów i wycie-
czek organizowanych przez szkołę, rozgrywek i meczów wyjazdowych są bezpieczne.
13. W sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec ucznia,
unikają innego kontaktu fizycznego z uczniem niż niezbędny.
Obszar: Kontakt pracowników szkoły z małoletnimi
Zasady nawiązywania kontaktu z małoletnimi w godzinach pracy, za pomocą kanałów służbowych oraz w celach edukacyjnych lub wychowawczych
1. Kontaktując się z uczniami, pracownicy traktują ich podmiotowo.
2. Kontakt pracowników z uczniami nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, nie
może wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy.
3. Co do zasady kontakt z uczniami powinien odbywać się wyłącznie w godzinach pracy
i dotyczyć celów mieszczących się w zakresie obowiązków personelu.
4. Pracownicy nie zapraszają uczniów do swojego miejsca zamieszkania, nie spotykają
się z nimi prywatnie poza godzinami pracy.
5. Pracownicy nie nawiązują kontaktów z uczniami poprzez przyjmowanie bądź wysyłanie
do nich zaproszeń w mediach społecznościowych. Nie kontaktują się z nimi poprzez
prywatne kanały komunikacji (prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach społecznościowych).
6. Jeśli zachodzi taka konieczność, właściwą formą komunikacji z uczniami poza godzi-
nami pracy są kanały służbowe (e-mail, telefon służbowy, dziennik elektroniczny),
a rodzice/opiekunowie prawni uczniów muszą wyrazić zgodę na taki kontakt.
7. Utrzymywanie relacji towarzyskich lub rodzinnych (jeśli uczniowie i rodzice/opiekunowie uczniów są osobami bliskimi dla pracownika) wymaga zachowania poufności
wszystkich informacji dotyczących innych dzieci, ich rodziców/opiekunów.
2. ZASADY BEZPIECZNYCH RELACJI MIĘDZY MAŁOLETNIMI W SZKOLE.
ZACHOWANIA NIEDOZWOLONE MAŁOLETNICH.
2.1 Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi
1. Uczniowie mają prawo do przebywania w bezpiecznym środowisku szkolnym.
Nauczyciele i personel szkolny chronią uczniów i zapewniają im bezpieczeństwo.
2. Uczniowie mają obowiązek przestrzegania zasad i norm zachowania określonych
w statucie szkoły.
3. Uczniowie uznają prawo innych uczniów do odmienności i zachowania tożsamości ze
względu na pochodzenie etniczne, geograficzne, narodowe, religię, status
ekonomiczny, cechy rodzinne, wiek, płeć, orientację seksualną, cechy fizyczne,
niepełnosprawność. Nie naruszają praw innych uczniów – nikogo nie dyskryminują ze
względu na jakąkolwiek jego odmienność.
4. Zachowanie i postępowanie uczniów wobec kolegów/ innych osób nie narusza ich
poczucia godności/ wartości osobistej. Uczniowie są zobowiązani do respektowania
praw i wolności osobistych swoich kolegów i koleżanek, ich prawa do własnego zdania,
do poszukiwań i popełniania błędów, do własnych poglądów, wyglądu i zachowania –
w ramach społecznie przyjętych norm i wartości.
5. Kontakty między uczniami cechuje zachowanie przez nich wysokiej kultury osobistej,
np. używanie zwrotów grzecznościowych typu proszę, dziękuję, przepraszam;
uprzejmość; życzliwość; poprawny, wolny od wulgaryzmów język; kontrola swojego
zachowania i emocji; wyrażanie sądów i opinii w spokojny sposób, który nikogo nie
obraża i nie krzywdzi.
6. Uczniowie budują wzajemne relacje poprzez niwelowanie konkurencyjności między
sobą w różnych obszarach życia, wzajemne zrozumienie oraz konstruktywne, bez
użycia siły rozwiązywanie problemów i konfliktów między sobą. Akceptują i szanują
siebie nawzajem.
7. Uczniowie okazują zrozumienie dla trudności i problemów kolegów/koleżanek i oferują
im pomoc. Nie kpią, nie szydzą z ich słabości, nie wyśmiewają ich, nie krytykują.
8. W kontaktach między sobą uczniowie nie zachowują się prowokacyjnie
i konkurencyjnie. Nie powinni również mieć poczucia zagrożenia czy odczuwać
wrogości ze strony kolegów.
9. Uczniowie mają prawo do własnych poglądów, ocen i spojrzenia na świat oraz
wyrażania ich, pod warunkiem, że sposób ich wyrażania wolny jest od agresji
i przemocy oraz nikomu nie wyrządza krzywdy.
10. Bez względu na powód, agresja i przemoc fizyczna, słowna lub psychiczna wśród
uczniów nigdy nie może być przez nich akceptowana lub usprawiedliwiona. Uczniowie
nie mają prawa stosować z jakiegokolwiek powodu. słownej, fizycznej i psychicznej
agresji i przemocy wobec innych uczniów.
11. Uczniowie mają obowiązek przeciwstawiania się wszelkim przejawom brutalności
i wulgarności oraz informowania pracowników szkoły o zaistniałych zagrożeniach.
12. Jeśli uczeń jest świadkiem stosowania przez innego ucznia/uczniów jakiejkolwiek
formy agresji lub przemocy, ma obowiązek reagowania na nią, np: pomaga ofierze,
chroni ją, szuka pomocy dla ofiary u osoby dorosłej (zgodnie z obowiązującymi
w szkole procedurami).
13. Wszyscy uczniowie znają obowiązujące w szkole procedury bezpieczeństwa – wiedzą,
jak zachowywać się w sytuacjach, które zagrażają ich bezpieczeństwu lub
bezpieczeństwa innych uczniów, gdzie i do kogo dorosłego mogą się w szkole zwrócić
o pomoc.
14. Jeśli uczeń stał się ofiarą agresji lub przemocy, może uzyskać w szkole pomoc, zgodnie
z obowiązującymi w niej procedurami.
2.2. Niedozwolone zachowania małoletnich w szkole
1. Stosowanie agresji i przemocy wobec uczniów/innych osób:
a) agresji i przemocy fizycznej w różnych formach, np.:
- bicie/uderzenie/popychanie/kopanie/opluwanie;
- wymuszenia;
- napastowanie seksualne;
- nadużywanie swojej przewagi nad inną osobą;
- fizyczne zaczepki;
- zmuszanie innej osoby do podejmowania niewłaściwych działań;
- rzucanie w kogoś przedmiotami;
b) agresji i przemocy słownej w różnych formach, np.:
- obelgi, wyzwiska
- wyśmiewanie, drwienie, szydzenie z ofiary;
- bezpośrednie obrażanie ofiary;
- plotki i obraźliwe żarty, przedrzeźnianie ofiary
- groźby;
c) agresji i przemocy psychicznej w różnych formach, np.:
- poniżanie;
- wykluczanie/izolacja/milczenie/manipulowanie;
- pisanie na ścianach (np. w toalecie lub na korytarzu);
- wulgarne gesty;
- śledzenie/szpiegowanie;
- obraźliwe SMSy i MMSy;
- wiadomości na forach internetowych lub tzw. pokojach do czatowania;
- telefony i e-maile zawierające groźby, poniżające, wulgarne, zastraszające);
- niszczenie/zabieranie rzeczy należących do ofiary;
- straszenie;
- gapienie się;
- szantażowanie.
2. Stwarzanie niebezpiecznych sytuacji w szkole lub klasie, np. rzucanie kamieniami,
przynoszenie do szkoły ostrych narzędzi, innych niebezpiecznych przedmiotów i substancji (środków pirotechnicznych, łańcuchów, noży, zapalniczek), używanie ognia na terenie szkoły.
3. Nieuzasadnione, bez zgody nauczyciela opuszczanie sali lekcyjnej. Wagarowanie.
Wyjście bez zezwolenia poza teren szkoły w trakcie przerwy lub lekcji.
4. Celowe nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas zajęć i zabaw organizowanych w szkole. Celowe zachowania zagrażające zdrowiu bądź życiu.
5. Niewłaściwe zachowanie podczas wycieczek szkolnych i przerw międzylekcyjnych, np.
przebywanie w miejscach niedozwolonych, bieganie, itp.
6. Uleganie nałogom, np. palenie papierosów, picie alkoholu.
7. Rozprowadzanie i stosowanie narkotyków/ środków odurzających.
8. Niestosowne odzywanie się do kolegów lub innych osób w szkole lub poza nią.
9. Używanie wulgaryzmów w szkole i poza nią.
10. Celowe niszczenie lub nieszanowanie własności innych osób oraz własności szkolnej.
11. Kradzież/ przywłaszczenie własności kolegów lub innych osób oraz własności szkolnej.
12. Wyłudzanie pieniędzy lub innych rzeczy od uczniów.
13. Wysługiwanie się innymi uczniami w zamian za korzyści materialne.
14. Rozwiązywanie w sposób siłowy konfliktów z kolegami. Udział w bójce.
15. Szykanowanie uczniów lub innych osób w szkole z powodu odmienności przekonań,
religii, światopoglądu, płci, poczucia tożsamości, pochodzenia, statusu ekonomicznego
i społecznego, niepełnosprawności, wyglądu.
16. Niereagowanie na niewłaściwe zachowania kolegów (bicie, wyzywanie, dokuczanie).
17. Znęcanie się (współudział w znęcaniu się nad kolegami, zorganizowana przemoc, zastraszanie).
18. Aroganckie/niegrzeczne zachowanie wobec kolegów, wulgaryzmy. Kłamanie, oszukiwanie kolegów/ innych osób w szkole.
19. Fotografowanie lub filmowanie zdarzeń z udziałem innych uczniów/ osób bez ich
zgody.
20. Upublicznianie materiałów i fotografii bez zgody obecnych na nich osób.
Obszar: Korzystanie przez małoletnich z urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu
Zasady korzystania z komputerów z dostępem do Internetu
1. Infrastruktura sieciowa szkoły umożliwia dostęp do Internetu, zarówno personelowi, jak
i uczniom, w czasie zajęć i poza nimi.
2. Sieć jest monitorowana w taki sposób, aby możliwe było zidentyfikowanie sprawców
ewentualnych nadużyć.
3. Na wszystkich komputerach z dostępem do Internetu na terenie szkoły jest zainstalowane i oraz systematycznie aktualizowane oprogramowanie antywirusowe, antyspamowe i firewall.
4. Na terenie szkoły dostęp ucznia do Internetu możliwy jest:
a) pod nadzorem nauczyciela na zajęciach komputerowych,
b) za pomocą sieci w telefonach mobilnych uczniów
5. Uczeń może korzystać z Internetu tylko na komputerze z zainstalowanym programem
filtrującym treści.
6. Uczniowie korzystają z komputera tylko pod opieką nauczyciela.
7. Korzystanie z multimediów, Internetu i programów użytkowych służy wyłącznie celom
informacyjnym i edukacyjnym.
8. Uczeń obsługuje sprzęt komputerowy zgodnie z zaleceniami nauczyciela zgodnie
z obowiązującym regulaminem/ instrukcją korzystania z komputerów.
Zasady korzystania z telefonów komórkowych oraz innych urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu
1. Uczeń ma prawo korzystać na terenie szkoły z telefonu komórkowego oraz innych
urządzeń elektronicznych zgodnie z ustalonymi w szkole zasadami.
2. Przez pojęcie „telefon komórkowy” rozumie się także smartfon, urządzenie typu smartwatch, itp.
3. Przez pojęcie „inne urządzenia elektroniczne” rozumie się także tablet, odtwarzacz muzyki, dyktafon, kamerę, aparat cyfrowy, słuchawki, itp.
4. Uczniowie przynoszą do szkoły telefony komórkowe oraz inny sprzęt elektroniczny na
własną odpowiedzialność, za zgodą rodziców.
5. Szkoła nie ponosi odpowiedzialności za zaginięcie lub zniszczenie czy kradzież
sprzętu przynoszonego przez uczniów.
6. Uczniowie nie mogą korzystać w celach prywatnych z telefonu komórkowego oraz innych urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu podczas zajęć edukacyjnych,
opiekuńczych, treningów, uroczystości, a także zajęć pozalekcyjnych organizowanych
na terenie szkoły.
7. Uczeń ma obowiązek wyłączyć lub wyciszyć telefon (bez wibracji) i schować go
w torbie/plecaku przed rozpoczęciem zajęć edukacyjnych.
8. Podczas zajęć edukacyjnych obowiązuje zakaz korzystania z Internetu za pośrednictwem telefonu komórkowego. Zakaz nie dotyczy sytuacji edukacyjnych, które wynikają
z organizacji oraz przebiegu zajęć lekcyjnych prowadzonych przez nauczyciela.
9. Telefony i inne urządzenia elektroniczne (np. tablety) można wykorzystywać podczas
zajęć lekcyjnych w celach dydaktycznych pod opieką oraz za zgodą nauczyciela prowadzącego zajęcia. Uczeń może korzystać z telefonu, a także innych urządzeń elektronicznych w celu wyszukania informacji niezbędnych do realizacji zadań podczas zajęć, po uzyskaniu zgody nauczyciela prowadzącego dane zajęcia lub na jego polecenie.
10. Jeśli uczeń czeka na ważną informację (połączenie, SMS, etc.) ma obowiązek poinformować o tym fakcie nauczyciela przed lekcją, poprosić o pozwolenie na skorzystanie
z telefonu i ustalić sposób odebrania tej wiadomości. Dotyczy to także sytuacji, gdy
wystąpiła pilna potrzeba skontaktowania się, np. z rodzicami lub w innej ważnej sprawie.
11. Na terenie szkoły zakazuje się uczniom filmowania, fotografowania oraz utrwalania
dźwięku na jakichkolwiek nośnikach cyfrowych.
12. Powyższe nie dotyczy wydarzeń publicznych odbywających się w szkole, w tym uroczystości szkolnych.
13. W szczególnych przypadkach nagrywanie zajęć edukacyjnych oraz utrwalanie ich
w jakikolwiek sposób możliwe jest wyłącznie po uzyskaniu zgody dyrektora szkoły lub
nauczyciela prowadzącego zajęcia edukacyjne.
14. Nagrywanie dźwięku i obrazu za pomocą telefonu, lub innych urządzeń jest możliwe
jedynie za zgodą osoby nagrywanej lub fotografowanej. Niedopuszczalne jest nagrywanie lub fotografowanie sytuacji niezgodnych z powszechnie przyjętymi normami etycznymi i społecznymi oraz przesyłanie treści obrażających inne osoby.
CZĘŚĆ III
ŚCIEŻKI POSTĘPOWANIA MAŁOLETNIEGO W PRZYPADKU
DOZNAWANIA PRZEZ NIEGO KRZYWDY
(procedury interwencyjne w szkole opisane w pełnej wersji)
Znęcanie się, przemoc fizyczna, słowna, psychiczna stosowane wobec małoletniego
Celowe zniszczenie lub kradzież rzeczy małoletniego
Przemoc domowa stosowana wobec małoletniego
Nierówne traktowanie – dyskryminacja ucznia małoletniego
Stosowanie wobec małoletniego cyberprzemocy
Zagrożenie bezpieczeństwa małoletniego w wyniku sekstingu
Wysyłanie małoletniemu w Internecie treści szkodliwych, nielegalnych
i niepożądanych
Naruszenie prywatności dotyczące nieodpowiedniego bądź niezgodnego
z prawem wykorzystania w sieci danych osobowych lub
wizerunku małoletniego
Nawiązywanie przez małoletniego niebezpiecznych kontaktów w Internecie.
Część IV.
Materiał pomocniczy
Prawa dziecka + wykaz telefonów do instytucji pomocowych
Prawa dziecka – co musicie o nich wiedzieć?
W Polsce najważniejszymi aktami prawnymi, gwarantującymi prawa dziecka, są:
Konstytucja RP, Konwencja o prawach dziecka i Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka.
Źródłem praw dziecka jest godność człowieka, zwana również człowieczeństwem.
W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zapisana jest ona w art. 30:
„Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw
człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest
obowiązkiem władz publicznych”.
Z godności wywodzą się dwie zasady: wolność i równość, które są podstawą wszystkich
praw człowieka. Wolność oznacza to, że człowiek nie jest własnością kogokolwiek, posiada
wolną wolę, może samodzielnie podejmować decyzje i świadomie ponosić za nie
odpowiedzialność (dziecko uczy się tego w trakcie dojrzewania). Równość oznacza, że każde
dziecko ma takie same prawa i ma być tak samo traktowane przez wszystkich bez jakiejkolwiek dyskryminacji.
Gdy znacie swoje prawa, możecie łatwiej obronić się przed przemocą, krzywdzeniem,
dyskryminacją, której doświadczacie ze strony rówieśników i dorosłych. Bo wiecie, że macie
prawo do ochrony swojego zdrowia i bezpieczeństwa oraz że są instytucje, które powinny
Wam pomóc.
Dlatego dzieci na całym świecie, podobnie jak dorośli, mają zapewnione swoje prawa, czyli
obowiązujące reguły postępowania, które mają Was chronić przed wszelką krzywdą.
Zamierzeniem twórców Konwencji Praw Dziecka było kierowanie się zawsze Waszym dobrem oraz traktowanie wszystkich dzieci jako równych wobec prawa, niezależnie od pochodzenia, koloru skóry czy wyznania.
Warto, abyście zapamiętali, że:
- Prawa dziecka dotyczą każdego dziecka, czyli osoby poniżej 18. roku życia.
- Nie musicie nic zrobić, aby otrzymać prawa.
- Prawa dziecka macie zawsze i nikt nie może wam ich odebrać.
- Wszystkie prawa dziecka są równie ważne. Nie ma praw mniej lub bardziej ważnych
od innych.
- Prawa dziecka dotyczą różnych dziedzin waszego życia, np. macie prawo do: znajomości swoich praw oraz powoływania się na nie w różnych sytuacjach, a także do ich poszanowania przez innych,
- do swobody myśli, sumienia i wyznania,
- do prywatności i tajemnicy korespondencji
- do nauki i informacji
- do wypoczynku i czasu wolnego
- do opieki zdrowotnej
- do wychowania przez rodziców
- prawo do ochrony przed wykorzystywaniem, przemocą i poniżaniem
- prawo do własnej tożsamości, które oznacza, że macie prawo do imienia, nazwiska i obywatelstwa i znajomości swego pochodzenia
- prawo do wyrażania własnych poglądów.
Za ochronę Waszych praw odpowiada państwo.
Ze swoimi prawami macie do czynienia każdego dnia w różnych sytuacjach. Jeśli np. gracie
w piłkę po lekcjach, to realizujecie wasze prawo do zabawy; jeśli idziecie do kina z koleżankami realizujecie prawo do spotykania się z innymi i wykorzystywania czasu wolnego; gdy kładziecie się spać – korzystacie z prawa do odpoczynku; gdy np. złamiecie nogę – korzystacie z prawa do opieki zdrowotnej.
Prawa kojarzyć się mogą ze swobodą decydowania o wszystkim, co Was dotyczy. Jednak
prawa mają też swoje ograniczenia, które wynikają z faktu, że:
- inni też mają takie same prawa i egzekwując swoje prawa, nie możecie naruszać praw
innych osób,
- poza przyznanymi Wam prawami macie nałożone przez rodziców i szkołę (czyli
państwo) pewne obowiązki, które powinniście wypełniać.
Jak widzicie, Wasze prawa wiążą się więc równocześnie z pewnymi ograniczeniami
i obowiązkami, które zostały na Was nałożone. Wynika z nich na przykład, że:
- nie możecie spać w domu cały dzień i nie pójść do szkoły, bo Wam się nie chce;
- nie możecie chodzić tylko na te lekcje, które lubicie;
- nie macie prawa do robienia zdjęć lub filmików koleżance lub koledze bez ich zgody;
- nie macie prawa do złośliwego komentowania ubioru lub zachowania kolegi czy
koleżanki.
Podstawę korzystania z danych Wam praw stanowi zatem umiejętność świadomego
z nich korzystania.
Gdzie można szukać pomocy?
Gdzie można się poskarżyć, gdy Wasze prawa są łamane?
Jeśli znacie kogoś, kto potrzebuje pomocy lub sami znajdujecie się w trudnej sytuacji, możecie zwrócić się o pomoc do rodziców, wychowawcy klasy, pedagoga szkolnego czy dyrektora szkoły, zgodnie ze ścieżką postępowania opisaną w „Standardach ochrony małoletnich”.
Możecie też skontaktować się z policją (numer 112) oraz instytucjami niosącymi pomoc dzieciom.
Oto jedne z nich:
116111 – Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży;
800121212 – Dziecięcy telefon zaufania, prowadzony przez Rzecznika Praw Dziecka.